Naast het gebruik van geschikte zoektermen in je zoekopdracht, bevordert het systematisch uitvoeren van zoekopdrachten volgens bepaalde methoden je zoekproces en je zoekresultaat. Door systematisch, via zoekmethoden, te werken houd je de regie over je zoekopdracht.
Er zijn een aantal zoekmethoden die je kunnen helpen systematisch te werk te gaan. Ze worden hieronder beschreven.
Wanneer je de bouwsteenmethode gebruikt, ontleed je jouw zoekvraag in elementen. Voor elk element bepaal je trefwoorden zoals eerder aangegeven, dus inclusief verwante termen, bredere en nauwere termen, synoniemen, wildcards, etc. Vervolgens orden je de elementen volgens het “blokkendoosschema”, zoals in paragraaf 3.1. Je hebt in één oogopslag duidelijk hoe en wanneer je AND en OR operatoren kunt combineren in je zoekopdracht, want termen die horizontaal staan mag je met AND combineren en termen die verticaal (in dezelfde kolom) staan met OR.
Bijvoorbeeld: “Wat zijn de effecten van het gebruik van sociale media in het hoger onderwijs op het leergedrag van studenten”.
De sneeuwbalmethode is een zoekmethode waarbij je gebruik maakt van literatuurverwijzingen. Je uitgangspunt is een geschikte inleidende tekst over je onderwerp. Wellicht heb je een dergelijke tekst in je oriëntatiefase al gevonden.
Vervolgens gebruik je de literatuurlijst van deze tekst om verder te zoeken. Je zoekt de artikelen, boeken, etc. waar in de literatuurlijst naar verwezen wordt op, leest deze, en raadpleegt vervolgens ook van deze teksten de literatuurverwijzingen.
Het nadeel van deze methode is dat de informatie die je op deze manier vindt, steeds minder actueel is.
Omgekeerd kan ook. We noemen dit citatiezoeken. Je hebt een goed artikel gevonden. Je zoekt dan naar bronnen waarin naar dit artikel verwezen wordt. In dat geval wordt je informatie juist steeds actueler.
Onder andere de zoekmachine Google scholar en de database Web of Knowledge, beschikbaar via de site van de HAN Studiecentra, geven bij zoekresultaten aan in hoeveel andere informatiebronnen naar deze bron is geciteerd, met links naar deze recentere bronnen.
In veel online bronnen staan hyperlinks naar andere informatiebronnen over hetzelfde onderwerp en in de meeste gevallen op hetzelfde kennisniveau.
Bij deze methode vul je, in de zoekbalk, zoveel mogelijk relevante termen achter elkaar in. Dit is zoals veel zoekmachines werken.
De meeste zoekmachines combineren de termen vervolgens standaard op ‘all of the words’ (dit is de AND operator) en ordenen het resultaat op relevantie. Deze relevantie wordt bepaald door de frequentie en de plaats van de verschillende termen in het document.
De best match methode werkt het beste wanneer je veel termen intikt. Ook als je nog niet zo systematisch zoekt levert deze methode meestal gemakkelijk wat zoekresultaten op. Zorg er hierbij wel voor dat je zoektermen zo specifiek mogelijk zijn.
De best match methode is een goede methode om te gebruiken in je oriëntatiefase.
Tip: In diverse catalogi (waaronder Picarta en de catalogus van de Studiecentra HAN) heb je de mogelijkheid om je zoekresultaat te verkleinen.