Skip to Main Content

Expeditie Google-son: Beoordelingscriteria

Generatieve AI

Controleer de outout van een AI-tool op onderstaande punten. Klik op de tabbladen voor meer informatie.

  1. Controleer of de output klopt
  2.  Kijk kritisch of er sprake is van bias
  3. Ethische dilemma's
  4. Onderzoek bronnen

 

Deze vier items zijn overgenomen van de pagina How to critically evaluate GenAI output van University College Dublin:

  1. Content Accuracy
  2. Bias Awareness
  3. Ethical Considerations
  4. Source Verification

Tekst en inhoud zijn aangepast naar de HAN. Bekijk de Engelstalige pagina hier: How to critically evaluate GenAI output

Controleer of de output klopt:

  • Bepaal welke soort bronnen zinvol om te bekijken? Nieuwsartikelen, wetenschappelijke artikelen, experts?
  • Bekijk meerdere andere type bronnen, om te vergelijken met de output
  • Bekijk ook of die bronnen betrouwbaar zijn (zie checklists verderop op deze pagina)

Een bias is een aanname of vooroordeel in het denken en handelen van mensen. Een bias kan bewust en onbewust aanwezig zijn. Kijk daarom kritisch of er sprake is van bias. Denk hierbij aan conformation bias of de automation bias.

Meer weten hierover? Open dan het onderdeel Wat kan er nou fout gaan? in de emodule Kennismaken met AI in de HAN.

 

 

Een aantal ethische dilemma's waar je rekening mee moet houden:

  • Auteursrecht en intellectueel eigendom
  • Hallucinaties (fouten in GenAI)
  • Verouderde data
  • Duurzaamheid
  • Bias
  • Slechte werkomstandigheden
  • Toegankelijkheid en gelijkheid
  • Privacy

 

Meer weten hierover? Open dan het onderdeel Wat kan er nou fout gaan? in de emodule Kennismaken met AI in de HAN.

 

Controleer de bronnen waarop de AI-tool zich heeft gebaseerd (voor zover mogelijk). Dit gaat niet alleen over betrouwbaarheid, ook over het hallucineren wat GenAI soms doet. 

Voorbeeld:

Onlangs stuurde een student een bronnenlijst door, met de vraag of de bronnenlijst voldoet aan de APA-richtlijnen . Hieronder de eerste twee:

Adams, T., & Verhoeven, K. (2021). The role of peer mediators in school environments: Improving social dynamics and conflict resolution. Journal of Educational Psychology, 45(2), 112-125. https://doi.org/10.1037/edu0000451
Chittooran, M. M., & Hoenig, G. A. (z.d.). Peer mediation: A guide for educators. Saint Louis University & Belleville Area Special Services Cooperative. Geraadpleegd op 7 november 2024, van https://www.slu.edu/peer-mediation-guide

 

Bij het nalopen valt dit op:

  • De url (doi) van de eerste gaat naar een ander artikel. Er is geen artikel met deze titel te vinden op internet, in databanken of in het genoemde tijdschrift. Dit artikel bestaat dus niet.
  • De url van de tweede bestaat niet (meer). Op internet vond ik wel een artikel met dezelfde auteurs: Peer Mediation in the Schools: A Guide for Educators

Bij navraag bleek dat de student Generatieve AI had gebruikt om de bronnenlijst op alfabetische volgorde te zetten. Hierbij is de AI-tool gaan hallucineren, en heeft beide bovenstaande bronnen er zelf bij verzonnen.

 

Hoe ontdek je nepnieuws

De stappen op de poster (IFLA, 2017) kunnen je helpen om te beoordelen of je te maken hebt met nepnieuws. Klik op de afbeelding voor een grote versie van de poster.

Tools

Beoordelingscriteria algemeen

Voor het beoordelen van diverse bronnen worden hieronder een aantal criteria genoemd.

Quote

"Ik heb het nog nooit gedaan dus ik denk dat ik het wel kan!"

"Ik heb het nog nooit gedaan dus ik denk dat ik het wel kan!" Niet gezegd door Pippi Langkous.

"This quote is widely available and is often assumed to be said by Pippi Longstocking, but Astrid Lindgren did not write it and there is no known source reference to it." Bron: https://www.astridlindgren.com/nl/faq (onder het kopje "Misquotes")

Prince William

Hoe betrouwbaar is AI-content?

Bekijk eens één van deze websites.
Bij de ene vergelijk je een echte foto met een AI-gegenereerde foto. Welk gezicht is echt? 
Bij de andere kijk je juist naar gegenereerde tekst. Hoe moeilijk is dat?

Studiecentra - Betrouwbaarheid

Waar of niet?

Hieronder staan een aantal stellingen. Kies een stelling uit en kijk of je kan vinden of de stelling klopt of niet. Of is het antwoord genuanceerder dan waar/niet waar?

  1. Een mens slikt in zijn slaap jaarlijks 8 spinnen in
  2. Het duurt 1-2 jaar voor een ananas rijp is
  3. Zeepaardjes leven in de Noordzee
  4. Dankzij Napoleon hebben we in Nederland achternamen gekregen
  5. De geboortedatum van Isaac Newton is 4 januari 1643
  6. Kindster Shirley Temple was naast actrice ook ambassadrice van de VS, o.a. in Ghana