Open education: Publiceren van leermateriaal

Je hebt besloten om jouw onderwijsmateriaal te gaan publiceren. Wat komt hier allemaal bij kijken? Het is bijvoorbeeld wenselijk om een creative commons-licentie toe te voegen aan jouw werk. Waarom zou je dat willen? Op deze manier bepaal je zelf hoe anderen jouw materiaal mogen gebruiken, hergebruiken of remixen. Zij weten dit dus al gelijk, en hoeven niet achteraf om toestemming te vragen, zoals bij het traditionele auteursrecht het geval is. Voeg je geen CC-licentie toe, dan is automatisch het traditionele autersrecht van toepassing op jouw werk.

CC-chooser

Op deze pagina vind je meer informatie over het gebruik van een cc-licentie en het belang ervan. Lees de informatie hieronder door en maak een keuze voor een specifieke CC-licentie. De CC-chooser is een handig hulpmiddel om snel tot een keuze te komen voor de specifieke vorm. 

CC-licentie

Om ervoor te zorgen dat de auteursrechten goed geregeld zijn, maak je bij voorkeur gebruik van een cc-licentie. Dit wordt ook wel 'auteursrecht andersom' genoemd. Hiermee geef je al vooraf aan hoe jouw leermateriaal materiaal mag worden gebruikt, verwerkt en gedeeld. Via de link vind je meer informatie over het gebruik ervan. Je kunt kiezen uit verschillende vormen. Het advies is om CC-BY te gebruiken. De reden hiervoor is dat deze licentie het minst beperkend is en hergebruik stimuleert.

CC-licentie en de HAN

In het kennisdissiminatiebeleid van de HAN vind je meer informatie over het open access publiceren bij de HAN.

Kwaliteit

Als je leermateriaal ontwikkelt, wil je dat het aan bepaalde kwaliteitseisen voldoet. Om te weten welke, is hiervan een overzicht gemaakt in kwaliteitsmodellen door de verschillende vakcommunity's. Hier staan onder andere richtlijnen voor het taalgebruik, de stijl en de vorm. Hieronder vind je een voorbeeld van zo''n kwaliteitsmodel.

Kwaliteitsmodel

Voorbeeld van een kwaliteitsmodel van Information Literacy (zie de link) en van verpleegkunde (zie het bestand).

- Information Literacy

Auteursrechten

Als je onderwijsmateriaal maakt, baseer je je vaak op kennis of materiaal van anderen. Op dat materiaal kan auteursrecht rusten. Het is dan ook belangrijk om na te gaan of dit het geval is voor het materiaal dat jij gebruikt. Denk hierbij aan afbeeldingen, video's of tekst die je gebruikt. Als je materiaal van anderen gebruikt, vermeld je altijd de bron in jouw bronnenlijst. Het is belangrijk dat je op de juiste manier verwijst naar de bronnen die je hebt gebruikt. Via het auteursrechten informatiepunt kun je een auteursrechtencheck laten doen op jouw onderwijsmateriaal.

Auteursrecht en de HAN

Leermateriaal gemaakt door HAN-medewerkers: ben je in dienst van de HAN, dan berust het auteursrecht op het materiaal dat je maakt, bij de HAN. Dit is zo geregeld in de CAO. Het is daarom ook raadzaam om te overleggen met jouw leidinggevende, voordat je overgaat tot publicatie.

Open of semi-open publiceren

Onderwijsmateriaal open delen versus semi-open delen: voor het publiceren van leermateriaal binnen de HAN gelden andere regels dan wanneer je het materiaal buiten de HAN publiceert. Binnen de HAN zijn de onderwijsuitzonderingen van toepassing en de EASY ACCES-regeling. Buiten de HAN is dit niet het geval.

 Sleutelwoorden

Trefwoorden worden ook wel sleutelwoorden, digitale labels of metadata genoemd. Doel van de sleutelwoorden is dat het leermateriaal beter terug te vinden is. Je voegt ze toe aan het digitale leermateriaal in het zoekportaal waar jouw leermateriaal in is gepubliceerd. Als de gebruiker nu met een trefwoord of begrip zoekt, kan het ondrwijsmateriaal gemakkelijker terug worden gevonden.

Metadata

Aan welke trefwoorden of metadata kun je denken? Denk bijvoorbeeld aan de opleiding(en) waar het voor is bedoeld, de module waar het bij wordt gebruikt of aan andere specifieke termen die aansluiten bij het onderwerp van jouw leermateriaal. De trefwoorden kunnen in het leermateriaal zelf staan, maar dat hoeft niet per se.

De trefwoorden worden aan het leermateriaal toegevoegd door degene die het materiaal in het zoekportaal publiceert. Als maker kun je zelf suggesties geven voor de trefwoorden. Neem voor vragen contact op met het Digitaal Studiecentrum.

Trefwoordenlijst

Soms is er een gecontroleerde trefwoordenlijst. Dit geldt voor sommige vakcommunity's, maar niet voor alle. De vakcommunity's hebben een vakvocabulaire gemaakt en de trefwoorden uit deze vocabulaire worden gebruikt om toe te voegen aan het onderwijsmateriaal. 

 Publiceren

Het onderwijsmateriaal dat je hebt gemaakt is gereed voor publicatie, je kunt het gaan uploaden in een digitale leeromgeving of zoekportaal. Breng in elk geval jouw leidinggevende op de hoogte dat je wilt gaan publiceren. 

Edusources

Waar publiceer je? Een van de zoekportalen waar de HAN leermaterialen open deelt, is Edusources. Er is een handleiding beschikbaar, gemaakt door SURF, de organisatie die Edusources heeft ontwikkeld.Het is ook mogelijk om iemand van de studiecentra te vragen om het materiaal in te voeren en te publiceren.

Er is ook een Knowledge Base beschikbaar met alle informatie rondom edusources.

Delen

Aan deze pagina wordt nog gewerkt.

Contact

De studiecentra willen het jou als docent zo gemakkelijk mogelijk maken om digitale leermaterialen te publiceren. Ze kunnen je hierbij ondersteunen en ontzorgen. Hieronder zie je wie je voor welk onderdeel kunt benaderen.