Ergotherapie - Literatuur zoeken: Betrouwbaarheid

► Beoordelingsformulieren

Vanwege het toenemende nepnieuws heeft de IFLA (International Federation of Library Associations and Institutions) een infographic gemaakt. In acht stappen wordt aangegeven hoe je informatie op betrouwbaarheid test.

De site Isdatechtzo.nl laat zien hoe nepnieuws werkt en hoe je het kan herkennen.
Of maak de 'Training believe it or not' van Google Search Education. 
Ook De Rijksoverheid geeft tips hoe je een bericht kan onderzoeken: Rijksoverheid.nl | Desinformatie en nepnieuws  
Tot slot kan de checklist van webdetective.nl je leren hoe je kritisch naar informatie kijkt en de juiste vragen stelt. 

HAN Catalogus:

• Immuum voor nepnieuws (Van der Linden, 2023)
• Echt nep: spelen met de realiteit in tijden van chatgpt, deepfakes en de metaverse (Van Doorn, Duivestein & Pepping, 2023)
• Nepnieuws: een wereld van desinformatie (Van der Horst, 2018)

Om bronnen zoals tijdschriften, nieuwsartikelen, boeken en webpagina's te beoordelen kun je gebruik maken van een aantal andere criteria. Een goede motivatie voor het gebruik van de bron is wel een vereiste. 

Betrouwbaar

• Is de auteur een hedendaagse deskundige? Wat is zijn/haar functie?
• Is de auteur te benaderen? Zoja, op welke manieren? (mail, telefoon, adres...)
• Heeft de auteur meer geschreven over het onderwerp?
• Wordt de auteur vaak geciteerd door anderen?
• Is de uitgever, organisatie of sitebeheerder bekend? Is deze bereikbaar en zoja op welke manier?

Correct

• Wat is het doel van de informatiebron? (reclame, propaganda, een grap)
• Bevatten de bronnen feiten of meningen?
• Zijn de meningen voldoende onderbouwd?
• Komt de informatie overeen met wat in andere bronnen staat? Zijn er bronnen die dezelfde informatie geven?

Volledig

• Wordt er een overzicht gegeven van de geraadpleegde bronnen?
• Worden alle invalshoeken van een vraagstuk benaderd?
• Is de volledige tekst van een artikel te lezen of is het slechts een samenvatting of verwijzing?

Actueel

• Hoe recent is de informatie?
• Is de informatie nu nog steeds geldig of relevant?
• Zijn er inmiddels nieuwe inzichten over het onderwerp?

Controleerbaar

• Is de informatie voorzien van verwijzingen en/of literatuur opgaven?
• Wordt er inderdaad gebruik gemaakt van de bronnen in de literatuurlijst?
• Klopt de informatie met wat er in de bronnen in de literatuurlijst te vinden is?

Bron: Boekhorst, A., Kwast, I., Wevers, D., (2004). Informatievaardigheden. Boom Lemma Uitgevers.

Dokter Media is een online platform waarop medische berichten uit de media van een korte begrijpelijke uitleg worden voorzien. Door deze extra informatie wordt medisch nieuws voorzien van nuance en duiding: wat betekent dit nieuws nu concreet? (Dokter Media, 2021)

https://doktermedia.nl/