Na het vinden van de informatie is het belangrijk de bron en de informatie op kwaliteit te toetsen zodat je deze kunt gebruiken in jouw onderzoek. Hierbij ga je als volgt tewerk:
Maak alleen gebruik van bepaalde limits als je daar een goede reden voor hebt, bijvoorbeeld omdat je een recent uitgevonden behandeling wil onderzoeken, of omdat er veel ontwikkelingen zijn geweest in een vakgebied en alleen de meest recente artikelen relevant zijn.
De onderstaande pyramide geeft de bewijskracht van verschillende soorten artikelen weer. De verschillende soorten artikelen worden hieronder kort omschreven. Vaak is het mogelijk om in een database te filteren op bepaalde soorten artikelen, zoals systematic reviews of RCTs.
Vaak wordt een onderscheid gemaakt tussen primary research, waarbij de focus ligt op het zelf verzamelen en interpreteren van gegevens, en secondary research waarbij (data van) eerdere onderzoeken worden geanalyseerd en geïnterpreteerd. In de onderstaande pyramide wordt dit weergegeven als 'Filtered information' en 'Unfiltered information'.
Wanneer je niet zeker bent van welk soort artikel je voor je hebt liggen, dan kun je in het onderdeel 'Materiaal en Methode' (Material and Methods) kijken welke omschrijving de meeste overeenkomsten heeft met de onderzoeksmethode. Daarnaast kun je ook kijken of het artikel te vinden is in TRIP database. Deze databank geeft een snel overzicht van de level of evidence van de gevonden artikelen.
Medische Richtlijnen:
Richtlijnen op medisch gebied over bijvoorbeeld het stellen van diagnoses en het uitvoeren van bepaalde behandelingen. Deze zijn in veel gevallen opgesteld door medische verenigingen en kunnen gelden op nationaal of internationaal niveau. Omdat deze documenten opgesteld zijn door verenigingen van experts op basis van extensief onderzoek staan deze bronnen bovenaan in de pyramide.
Meta-analyses:
Deze onderzoeken combineren de resultaten van meerdere wetenschappelijke onderzoeken die gericht zijn op een algemeen vraagstuk, met als doel een breder geldend antwoord op een vraag te krijgen. Omdat dit studies zijn waarbij alle beschikbare data is aangehaald en extensief is beoordeeld staan deze bronnen erg hoog in de pyramide.
Systematic Reviews:
Een onderzoek waarbij meerdere wetenschappers en informatiespecialisten alle beschikbare kennis over een onderwerp of vraagstuk in kaart brengen en analyseren. Omdat dit studies zijn waarbij alle beschikbare kennis is aangehaald en extensief is beoordeeld staan deze bronnen erg hoog in de pyramide.
Critically Appraised Topics (CAT):
Artikelen die vaak gericht zijn op specifieke vraagstukken, waarbij zoveel mogelijk relevante kennis die beschikbaar is over een onderwerp is geanalyseerd en beoordeeld. Omdat dit studies zijn die gefilterde informatie bevatten staan deze bronnen redelijk hoog in de pyramide.
Critically Appraised Individual Article / Article synopsis:
Artikelen die door experts zijn geselecteerd en beoordeeld op klinische relevantie. Omdat dit studies zijn die gefilterde informatie bevatten staan deze bronnen redelijk hoog in de pyramide.
Randomized Controlled Trials (RCTs):
Een onderzoek waarbij individuen willekeurig in een testgroep en controlegroep zijn geplaatst en de testgroep een behandeling krijgt en de controlegroep een placebo. Vervolgens wordt gekeken naar de resultaten van de behandeling. Omdat dit experimentele studies zijn staan deze bronnen relatief hoog in de pyramide.
Cohort Studies:
Een op observaties gefocust onderzoek waarbij individuen aan de hand van een bepaald kenmerk in een testgroep en controlegroep worden geplaatst en gekeken wordt of ze een bepaald ziektebeeld hebben ontwikkeld. Omdat dit geen experimentele studies zijn staan deze bronnen relatief laag in de pyramide.
Case Controlled Studies:
Een op observaties gefocust onderzoek waarbij de achtergrond van twee of meer groepen (een testgroep en controlegroep) met elkaar vergeleken worden, bijvoorbeeld om de oorzaak van een bepaald ziektebeeld te identificeren. Omdat dit geen experimentele studies zijn staan deze bronnen relatief laag in de pyramide.
Cross Sectional studies:
Een op observaties gebaseerd onderzoek waarbij er van een grote groep individuen op een specifiek punt in de tijd informatie is verzameld. Omdat dit geen experimentele studies zijn staan deze bronnen relatief laag in de pyramide.
Animal trials:
Deze bronnen kunnen een beeld geven van de mogelijke werking van een medicijn of behandeling maar zijn niet op mensen uitgetest waardoor de effectiviteit en eventuele bijwerkingen kunnen afwijken. Hierdoor staan deze bronnen ver onderaan de pyramide.
Background information / Expert opinion:
Deze bronnen worden niet noodzakelijk ondersteund door onderzoek en staan hierdoor ver onderaan de pyramide. Het kan wel een beeld geven van hoe experts tegen een onderwerp aankijken.
Om bronnen zoals tijdschriften, nieuwsartikelen, boeken en webpagina's te beoordelen kun je gebruik maken van een aantal andere criteria. Een goede motivatie voor het gebruik van de bron is wel een vereiste.
Betrouwbaar
Correct
Volledig
Actueel
Controleerbaar
Bron: Boekhorst, A., Kwast, I., Wevers, D., (2004). Informatievaardigheden. Boom Lemma Uitgevers.
University of Melbourne: Which review is that?
Een overzicht van verschillende soorten reviews, zoals rapid reviews, systematic reviews, scoping reviews en Meta-analyses.
Oxford Center for EBM: Levels of evidence
Uitgebreid overzicht van levels of evidence toegespitst op onder andere behandeling, prognose en diagnose.
Een uitgebreidere beschrijving van verschillende soorten artikelen.
Libguide Verpleegkunde - CAT / EBP: beoordelen
Een libguide gericht op studenten verpleegkunde.
Libguide Medische Hulpverlening - EBP: beoordelen
Een libguide gericht op studenten Medische Hulpverlening.