Tijdens je opleiding ga je aan de slag met onderzoek doen en het vastleggen van je bevindingen. Hierbij heb je goede informatievaardigheden nodig. Je bent informatievaardig als je op een gestructureerde manier betrouwbare informatie kunt verzamelen, beoordelen, verwerken en presenteren. De informatiespecialist van jouw opleiding verzorgt verschillende lessen om je hierbij te helpen.
Je wordt informatievaardig door op systematische wijze het informatiezoekproces te doorlopen. Dit proces bestaat uit vijf stappen. Je vindt ze hieronder.
Bij de tab Kennisclips wordt de informatie in verschillende video's uitgelegd.
Je leert hoe je je kunt oriënteren op het informatielandschap. Je denkt na over wat je wilt weten aan de hand van je opdracht of onderzoeksvraag en je maakt je zoekvraag concreet. |
Je leert hoe je informatiebronnen en zoeksystemen selecteert, zoektermen kiest, en (systematisch) naar informatie zoekt binnen je vakgebied. |
Je leert om informatie snel en efficiënt te verwerken, te beoordelen op betrouwbaarheid en relevantie en je zoekproces te evalueren en bij te houden. |
Je leert je zoekproces en resultaten te organiseren en de informatie te verwerken volgens de APA richtlijnen. |
Je leert hoe je je bevindingen toegankelijk maakt voor een breder publiek en hierbij rekening houdt met privacygevoelige informatie. |
OriëntatieWaar ben je naar op zoek? Start met een oriëntatie op je onderwerp. Hiermee onderzoek je wat je al weet en wat je te weten wilt komen. En ontdek je de veelgebruikte terminologie binnen je onderwerp. Stel jezelf de volgende vragen:
Je geeft hiermee voor jezelf aan in welke context je de informatie zoekt. Dit kan van invloed zijn op de informatie(bronnen) die je kiest. |
ManierenEr zijn verschillende manieren om je te oriënteren op een onderwerp:
Probeer eens een paar zoektermen uit. Noteer alvast bruikbare zoektermen of artikelen die je tegenkomt! |
Bronnen voor oriëntatie
|
ZoekvraagNa de oriëntatiefase stel je de zoekvraag op. Baken je onderzoek af. Afbakenen houdt in dat je de belangrijkste elementen van je vraag gaat definiëren. Welke informatie zoek je op in de literatuur? Hierdoor wordt het duidelijker waar je naar op zoek bent en kun je dus je zoekactie gerichter uitvoeren. Dit kan één zoekvraag zijn of een zoekvraag die onderverdeeld is in deelvragen. |
|
Zoektermen Om zoektermen te kunnen bedenken, moet je weten wat de belangrijkste concepten zijn van je zoekvraag. Meestal zijn dit er drie: Onderwerp, Proces en Doelgroep. Bedenk nu zoveel mogelijk termen voor de verschillende concepten. Hiermee vergroot je de kans om alle informatie te vinden die over het onderwerp gaat. Zoekmachines zoeken namelijk niet automatisch op alle woordvarianten. Welke woorden komen als eerste in je op wanneer je aan je onderwerp denkt? Noteer termen in het Nederlands én Engels. |
|
Zoekstrategiëen De manier waarop je zoekt noemen we een zoekstrategie. We kennen de volgende zoekstrategiëen:
|
|
Logboek Voor het vastleggen van je zoekproces is het handig om een logboek te gebruiken. Hierin neem je de zoekvraag op, vermeld je welke zoektermen je gaat gebruiken en hoe je die termen gaat combineren in je zoekopdracht. Ook noem je de bronnen die je gaat raadplegen, wat je zoekresultaat was (nodig voor je bronvermelding) en hoe je dit zoekresultaat hebt beoordeeld op bruikbaarheid. Tip: Kopieer altijd je zoekstring en sla deze op. Dan kun je achterhalen met welke zoektermen en in welke databanken je hebt gezocht. |
|
EndNote De HAN biedt EndNote aan voor al haar studenten en medewerkers. EndNote is een programma dat je helpt bij het verzamelen, organiseren, citeren en delen van verwijzingen (=referenties) naar (en vaak ook de full text van) bronnen (artikelen, boeken, data, etc). In de LibGuide EndNote vind je meer informatie over de tool. |
BetrouwbaarheidNa het vinden van informatie controleer je de kwaliteit. Hoe je weet dat de gevonden informatie betrouwbaar is? Een kritische houding is hierbij erg belangrijk. Zelfs informatie aangeboden door de HAN bibliotheek kan verouderd zijn. Criteria die je kunt gebruiken bij het beoordelen vind je in onderstaande checklist. Als je op de meeste vragen “ja” antwoordt is de bron betrouwbaarder. Hoe vaker “nee” of “twijfelachtig”, hoe onbetrouwbaarder.
Deze checklist is gebaseerd op de "Hoe ontdek je nepnieuws" poster van IFLA. Deze poster vind je onderaan deze pagina, of op https://repository.ifla.org/handle/123456789/210 |
||||||||||||||
Factchecking, nepnieuws en deep fake technologie
|
|
Praktische tips voor het vergroten van de betrouwbaarheid
|
EvaluerenNadat je je gevonden bronnen kritisch hebt beoordeeld is het nu tijd voor het organiseren en verwerken. Ben je tevreden over je zoekresultaten? Kun je je zoektocht naar informatie afsluiten of moet je de cyclus nogmaals doorlopen? Om je zoekactie en zoekresultaat te beoordelen kun je jezelf onderstaande vragen stellen (Sieverts, 2008): Zit er niet-relevante informatie tussen mijn zoekresultaten? Zo ja, hoe komt dat?
Heb ik relevante informatie gemist? Zo ja, hoe komt dit?
|
APA en Auteursrecht: Een introductieEen van de dingen waar je tijdens je studie veel mee te maken zult krijgen, is het correct toepassen van de APA-richtlijnen. Binnen de studiecentra van de HAN hebben we op dit gebied gelukkig veel kennis en kunde in huis. Enkele van onze collega's zijn hierin gespecialiseerd! Om jou zo goed mogelijk te helpen met de APA-richtlijnen, hebben we een aantal handige kennisclips en een weblecture voor je gemaakt. Je vindt ze onder de tab Kennisclips.
Ook vind je op de website van de HAN studiecentra veel informatie over APA en Auteursrecht. Kom je er dan nóg niet helemaal uit? Dat kan, want er zijn veel verschillende bronnen die je kunt gebruiken met elk een eigen bronvermelding. Misschien helpt de informatie in de blogs HAN APAstaartje en The APA-team je verder en anders mag je je vraag altijd stellen door te mailen naar het Auteursrecht Informatiepunt. Het e-mailadres vind je in Outlook! |
|
HBO Kennisbank Voor het schrijven van de inleiding van jouw onderzoek is de HBO Kennisbank een handige databank. De HBO Kennisbank bevat scripties van studenten van Hogescholen in Nederland. Zelf publiceren in de HBO Kennisbank ► Alleen bij eindcijfer 7 of hoger komt het afstudeerverslag in aanmerking voor plaatsing in de HBO Kennisbank. Let op: zonder Toestemmingsformulier mag het afstudeerverslag niet in de HBO Kennisbank geplaatst worden. Veelgestelde vragen Waarom moet ik een Toestemmingsformulier invullen? Moet mijn docent of organisatie waar ik stage heb gelopen ook het Toestemmingsformulier invullen? Moet ik mijn afstudeerverslag voor een bepaalde datum na mijn afstuderen inleveren? |
|
Ethische commissie en de gedragscode Wie onderzoek doet met mensen, moet zich houden aan de daarvoor geldende wet- en regelgeving. Bijvoorbeeld de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG), die zich richt op de bescherming van privacy. Daarnaast moeten onderzoekers zich houden aan normen van goed gedrag. Respectvol omgaan met onderzoekspersonen bijvoorbeeld. En: zorgvuldig zijn met verzamelde informatie. Wat betekent dit in de praktijk? Hoe zorg je ervoor dat je onderzoek integer is? De Ethische Commissie Onderzoek HAN (ECO) heeft een Handleiding Integer Onderzoek opgesteld, met een eenvoudige vertaling van de relevante wet- en regelgeving en normen van goed gedrag. Belangrijke aspecten die in de handleiding aan bod komen zijn:
Aan de hand van de handleiding kun je op een integere manier te werk gaan, in alle fasen van het onderzoek. In de handleiding staan bovendien formats voor het opstellen van een informatiebrief en een toestemmingsverklaring (informed consent). Je kunt de handleiding downloaden op de webpagina van de Ethische Commissie. Ook vind je daar drie kennisclips over integer onderzoek doen. In deze Libguide vind je ze onder de tab Kennisclips => Onderzoek doen. |
|
Privacy De website Fix je privacy geeft je tips & tricks om je online privacy beter te beveiligen. |
